Günaydın Gazetesi: Son Sözleri Pişman Değiliz
Haber, “Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan, Hüseyin İnan’ın Son Sözleri: Pişman Değiliz” şeklinde manşetten verilir ve “üç anarşist asılmadan önce dini telkinde bulunacak olan istemediler” alt başlığıyla devam eder. Günaydın gazetesine göre pişman olmamaları önemlidir.
Diğer gazetlerden farklı olarak Günaydın gazetesi “komünist” kelimesini kullanmaz “anarşist” kelimesini öne çıkarır. Üç anarşistin cenazesinin dini tören yapılmadan, aralarında üçer boşluk bırakılarak gömüldüğü yazılır.
Son Havadis: Şakiler Bitkin Görünüyordu
Dini telkini reddetiler başlığıyla sürmanşetten haberi veren gazete, diğerlerine göre kendi siyasi bakışını aşırı şekildi öne çıkarır. “Sehpaya çıkarken çok korkan şakiler bitkin görünüyordu” sloganını öne çıkarır. Komünist rejim kurmak isteyen anarşistler olarak tanıtılır üç fidan.
Halka ve Olaylara Tercüman Gazetesi: İdamdan Önce Dini Telkin İstemediler
Tercüman gazetesi’de Deniz, Yusuf ve Hüseyin hakkında öne çıkarılan ise “Anarşist” oldukları iddiasıdır. “3 anarşistin saat 01:25 ile 03:25 arasında cezaevi avlusunda idam edildiği ve son sözlerinin de Yaşasın Marksizm, Leninizm; Kahrolsun Faşizm” “olduğu yazılır. Deniz ile Yusuf’un babasının kabristanda hazır olduğu, 3 anarşistten geriye kalan eşyaların bir torba içinde ailelere teslim edildiği yazılır.
Ermeni Gazetesi Jamanak: İsterlerse Cenazeler Ailelere Teslim Edilecek
Gazete Deniz Gezmiş’in küçük bir fotoğrafı ile Anadolu Ajansı’nın servis ettiği haberi kullanılır. Deniz’in yüzünün sapsarı olduğu, görevlilerin yardımıyla sehpaya çıktığı, son sırada infaz edilen Hüseyin’in diğerlerine göre çekingen olduğu ve idamların morga kaldırıldığı bilgisi verilir. İsterlerse ailelerine cenazelerin teslim edileceği ifade edilir.
Cumhuriyet Gazetesi: İdam Edildiler
Gazete haberi manşetten verir. Deniz’in Hukuk Fakültesi’nden atıldığı, öğrenci boykot ve işgallerinde ön safda yer aldığı, bir çok kez tutuklandığı, THKO’nun lideri olduğu, banka soyduğu, amerikalıları kaçırdığı ve El Fetih’te eğitim gördüğü belirtilir. Yusuf ile ilgili ise El Fetih örgütünde eğitim görmesi dışında bil bilgi paylaşılmaz. Hüseyin’in ise “ilk ideolojik banka soygununu Ankara’da planladığı, anarşik kişi olduğu, THKO militanı olduğu ve Kayseri’de dayısının evinde Mehmet Nakipoğlu ile birlikte yakalandığı bilgisi verilir.
Anayasayı, TBMM’yi kaldırmanın yanı sıra “komünist bir rejim kurmak” suçlamasıyla gerçekleşen infazların saat 02:00 ile 03:40 arasında Cebeci kapalı cezaevinin avlusunda yapıldığı yazılır.
İşledikleri suçların özet halinde yüzlerine okunmasının ardından, hükmün özetinin hükümlülerin boynuna asılarak teker teker idamların yapıldığı belirtilir.
Akşam Gazetesi: İdamlar Yürürlükte
68’in en hareketli döneminde haberleri tarafsız vermeye çalışan, TİP milletvekili Çetin Altan’ında köşe yazarlığını yaptığı Akşam gazetesi 71 sonrası haber tarzını değiştirir.
6 Mayıs 1972 günlü sayısında manşetten “İdamlar Yürürlükte” haberi yapan gazete, 1586 sayılı idam kanunu kelimesi kelimesine yayınlar. THKO’nun kurucularından olan Deniz, Yusuf ve Hüseyin’in polis kulubesini kurşunladığı, banka soyduğu, Sevim Onursal’ın evinde görevli memurları bağladığı, beş Amerikalıyı kaçırdığı bilgisi verilir. Anayasa mahkemesince “usulü hata” gerekçesiyle iptal edilen kanunun yerine hemen yeni bir kanun daha hazırlanıp yürürlüğe sokulduğu bilgisi verilir.
7 Mayıs 1972 tarihli sayısında ise küçük bir haber olarak “İdam olanları aileleri defnetti” başlığıyla, son anlarında dini telkini reddettikleri bilgisi verilir.
Bu haberin hemen yanında ise 30 kadar anarşist tarafından İsveç’teki Stockholm büyükelçilik binasınının işgal edilmeye çalışıldığı bilgisi verilir. İç sayfada haberin devamında “yüzünde bitkin bir ifade” taşıyan Deniz’in önce idam edildiği, ardından da yine “bitkin ve solgun” haldeki Yusuf’un zorlukla sehpaya çıkarıldığı ve iki cellatın ipi boynuna geçirdikten sonra infazı yaptığı yazılır. Son olarak avluya gelen Hüseyin İnan’ın ürkek olduğu ve ip boynuna geçirildikten sonra iskemleyi kendisinin devirmek istemesine rağmen bacaklarının titremesi sonucu başarılı olamadığı yazılır.
Bizim Anadolu: Gezmiş, Aslan ve İnan İdam Edildiler
Milliyetçi, mukaddesatçı, günlük siyasi gazete sloganıyla çıkan ve MHP’ye yakınlığıyla bililen gazete “ memlekete ihaneti canları ile ödediler” şeklinde haberi verir. “Türk Halk Kurtuluş Ordusu ve Cephesi” isimli komünist gizli teşkilat kurdukları, banka soydukları, adam kaçırdıkları, Anayasayı tağyir, tebdil ve ilgaya cebren teşebbüs ile komünist bir nizam kurmak için silahlı isyana giriştikleri için idamların gerçekleştiği bilgisi verilir. Gazetenin “komünist” kelimesini tekrar tekrar haberde kullandığı görülür.
Bugün Gazetesi: Cesetler Ailelerine Teslim Edildi
İdamlar ile ilgili resmi açıklamayı da yayınlayan gazete, Yenimahalle mezarlığından üçer boşluk bırakılarak yapılan defin işlemi ile ilgili de görseller kullanır. “Türkiye devleti yıkılmayacak, büyük milletimiz komünizm cehennemine asla sürüklenmeyecek, cumhuriyetimiz ebedi olacaktır.” cümlesi öne çıkarılarak bir yorum yazısı da yayınlanır.
Deniz’in kanun dışı eylemlere katıldığı, Sivas’a askerlik şubesine nakli sırasında kaçtığı, TİP’te görev aldığı, Filistin El Fetih kamplarında eğitim gördüğü, THKO’nun kurucusu ve lideri olduğu, her fırsatta Marksist ve Leninist olduğunu söylediği belirtilir.
Yusuf’un Deniz’in yanından hiç ayrılmadığı, Dev Genç yöneticisi olduğu, El Fetih’te eğitim gördüğü Marksist Leninist olduğu çok sayıda bilgi verilir.
Hüseyin İnan’ın da Marksist Leninist felsefeye dayalı kademeli komünizme giden bir düzen kurmak istediği yazılır. El Fetih kampı dönüşü Diyarbakır’da yakalandığı belirtilir. Diğer gazetelere kıyasla Deniz, Yusuf ve Hüseyin hakkında en ayrıntılı bilgiyi Bugün gazetesi verir.
Son Saat Gazetesi: Asıldılar
Günlük tarafsız siyasi gazete sloganıyla çıkan Son Saat gazetesi sürmanşetten “Asıldılar” diyerek verir haberi. Gezmiş, Aslan ve İnan’ın ölüm cezaları sabaha karşı yerine getirildi” diyerek sürdürülür haber. Komünist kelimesi ve dini telkini reddiklerine dair hiçbir bilgi yer almaz 6 Mayıs tarihli gazetede. Bir gün sonra ne hikmetse bu kez haber şu başlıkla verilir; “Asılan 3 anarşist infazdan önce dini telkini reddetti”.
Hürriyet: İdam Edildiler
Yıldırım baskı yapan Hürriyet gazetesi tam sayfa olarak İdam Edildiler manşetiyle haberi paylaşır. Deniz, Yusuf ve Hüseyin’in nüfus bilgilerinin yanında fotoğraflarına da yer veren gazete, idamın gerçekleştiği cezaevininde kuşbakışı fotoğrafını paylaşır. Cezaevinin bölümler şeklinde 6 küçük bahçe ile bir de uzun büyük bahçeden oluştuğu bilgisini verdikten sonra idamların da olağanüstü güvenlik önlemleri altında küçük bahçelerden birinde yapıldığı belirtilir.
Hüseyin’in ODTÜ’de “militan” olarak anılan, isminin polisçe fazla bilinmeyen silik kişi, Filistin’de El Fetih kamplarında eğitim gördüğü, şehir eşkiyalığı planlarını hazırladığı, Marksist teoriyi çok iyi bildiği için Sinan Cemgil ile birlikte “Hoca” olarak anıldığı yazılmıştır.
Dünya: Gezmiş, Arslan, İnan dün sabah İdam edildiler
Falih Rıfkı Atay’ın kurucusu olduğu ve “Hep Bu vatan Hep Bu Halk İçin” sloganıyla yayın yapan Dünya gazetesi diğer gazeteler gibi verir infazları: “Hükmün infazından önce dini telkini reddettiler.” Son sözleri “Yaşasın Marksizm, Leninizm; Kahrolsun Emperyalizm ve Faşizm” olan “Gezmiş, Arslan, İnan dün sabah idam edildiler” başlığıyla duyururlar acı haberi. 01:25’te başlayan infazlar 03:25’te sona ermiş ve üç cansız beden için hazırlanan tutanaklar Halit Çelenk ve Mükerrem Erdoğan’ın da aralarında olduğu 12 kişi tarafından imzalanarak son hale getirilmiştir. Haber Anadolu Ajansından verilen metinle devam etmiştir.
…
Deniz, Yusuf ve Hüseyin yarım asırdır umut oldu devrimcilere, olmaya da devam ediyor.
Türkiye’nin bağımsızlığı ve demokratikleşmesi yolunda canlarını verenleri saygıyla anıyoruz.
İbrahim SARIDEMİR
Yazının ilk kısmını okumak için aşağıdaki bağlantıya tıklayınız.
