9 Ocak 1964’te göçüp giden Halide Edip; yazarlığı, akademisyenliği ve işgale karşı düzenlediği mitinglerle hala varlığını koruyor. Anısına sayısız konferans düzenlendi, bir çok yazı kaleme alındı. Bu nedenle bugün tekrar onu anlatmak belki anlamsız olacak. Bu yazıda Halide Edip değil, 68 gençliğinin bilinmeyen bir eylemi, Halide Edip’in büstünün dikilmesi olayını ele alacağız.
Yıl 1970
1968-69 üniversite işgalleri yavaş yavaş azalmış olmasına rağmen hala ODTÜ ve İTÜ gibi büyük üniversitelerde boykotlar devam etmektedir. Daha militan eylemler başlamıştır. 6.filonun gelmesini protesto eden devrimci gençlik Amerikan Haberler Merkezi’ni basmış, Amerikan bayrağını indirip yerine Türk bayrağını asmıştır. Alparslan Türkeş onbinlerce ülkücüye komando eğitimi vermiş ve solcu gençleri bastırmak için sokağa salmıştır. Morrison Süleyman başbakan koltuğundadır.
Sultanahmet Meydanına Halide Edip’in Büstü Dikiliyor
İşte böyle bir dönemde Türkiye Kadınlar Birliği ve Türkiye Milli Gençlik Teşkilatı, Türk kadınını emperyalizme karşı isyana çağıran bağımsızlıkçı kadınların sembolü olmuş Halide Edip’in büstünü yapma kararı alır. 9 Mart 1970’te büst Sultanahmet meydanına dikilecektir.
Üniversite gençliği başta kız öğrenciler olmak üzere Sultanahmet meydanındadır. Halide Edip’in büstü hazırdır. Büstün önünde de anlamlı bir yazı: “Bağımsızlık Savaşı’nın Sembol Kadını Halide Edip Adıvar’a Türk Kadınlarından Saygılarla”. TMGT Genel Başkanı Kazım Kolcuoğlu ve Türkiye Kadınlar Birliği Genel Başkanı Günseli Özkaya’nın konuşmasının ardından “Bağımsız Türkiye, Kahrolsun Amerika” sloganları arasında büst açılır. Gençlik için ülkenin bağımsızlığı herşeyden önemlidir. Bu nedenle işbirlikçi iktidarın temsilcilerinin açılışa gönderdiği çiçeklere dahi tahammül göstermezler, parçalarlar.
Ancak çok geçmeden gericiler işbaşına geçer. Halide Edip’in büstü birkaç gün sonra gece yarısı parçalanır.
Gençlik karşılıksız bırakır mı bu girişimi? Tabi ki hayır.
Çanakkale Savaşı’nın yıldönümü nedeniyle 16 Mart’ta İstanbul Üniversitesi’nde yapılan Bağımsızlık Haftası forumuna katılan Taylan Özgür’ün babası ve binlerce genç, önce Taylan’ın öldürüldüğü yerde saygı duruşu yapar sonra da Sultanahmet meydanına giderler. Burada Halide Edip’in büstü önünde emperyalistleri ve işbirlikçileri lanetleyen konuşmalar yaparlar. Gençlerin son durağı ise İstanbul Adliyesi’dir. Devrimci gençlik önderi Deniz Gezmiş’in tutuklu olmasını sol yumrukları havada protesto ederler.
Taylan’dan Deniz’e yürüyen gençler dünde bugünde ulusal kahramanları anmaya devam ediyor.
